Muzeum Sztuki Współczesnej

Program MOCAK- u obejmuje prezentację międzynarodowej sztuki najnowszej, edukację oraz projekty badawcze i wydawnicze. Dwa najważniejsze cele, które stawia przed sobą MOCAK, to przedstawianie sztuki ostatnich 20 lat w kontekście powojennej awangardy i konceptualizmu oraz wyjaśnianie sensu tworzenia sztuki poprzez wskazywanie jej poznawczo-etycznych wartości i powiązań z codziennością.

Projekty Muzeum opracowywane są z myślą o zróżnicowanych grupach odbiorców. Ważnym zadaniem instytucji jest próba zmniejszenia uprzedzeń wobec sztuki najnowszej.

Projekt utworzenia Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie rozpoczął się pod koniec 2004 roku, kiedy Gmina Miejska Kraków przejęła i wykupiła budynki i grunty na terenie dawnej Fabryki Schindlera przy ulicy Lipowej 4, przeznaczając je na przyszłą siedzibę instytucji.

19 maja 2011 roku odbyło się oficjalne otwarcie MOCAK-u, z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego oraz Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego.

Godziny otwracia:

Wtorek – niedziela 10:00–19:00
Kasa czynna do godziny 18.30
We wtorki wstęp wolny!

Budynek

Autorem  projektu Muzeum  jest  włoski architekt –  Claudio Nardi.

Projekt nawiązuje do zastanego kontekstu urbanistycznego, podkreślając kulturowy charakter miejsca.

Część  nowego budynku została „zatopiona” w terenie, stając się niewidoczna. Charakterystyczny, przemysłowy dach szedowy  istniejących hal fabrycznych, który stał się wiodącym elementem wizualnym całości przedsięwzięcia, został przedłużony na konstrukcję nowego budynku, nadając w ten sposób architektoniczną jedność całemu kompleksowi oraz podkreślając ciągłość pomiędzy tym, co istniało tu wcześniej, a nowoczesnością.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej MOCAK

Przestrzeń wystawiennicza została ukształtowana niczym klamra także wokół budynków, wykorzystując teren pomiędzy budynkami oddanymi do dyspozycji Muzeum. Uzyskano w ten sposób formę nieregularną, rozczłonkowaną, nabierającą niemal wymowy znaku, czyniąc przestrzeń ekspozycyjną bardziej przestronną.

„Mur południowy”, na którym znajduje się logo Muzeum, wyznacza początek drogi, która przechodzi przez teren Muzeum, a swoją masą równoważy istotną i wyraźną obecność przyległego, istniejącego już wcześniej Muzeum Historycznego Fabryka Schindlera.

2014-08-17_2019

Patrząc z dalszej perspektywy od strony ulicy Lipowej, Muzeum jawi się jako architektura nowa, naznaczona nowoczesną technologią, jako struktura lekka, pełna światła, która w naturalny sposób wpisuje się i uzupełnia strukturę istniejących tu wcześniej budynków, jednocześnie ją uwydatniając.

Długa nachylona promenada o różnicy wysokości  prowadzi odwiedzających Muzeum na plac wewnętrzny, wzdłuż którego znajdują się miejsca do siedzenia. Na placu naprzeciw siebie znajdują się z jednej strony loggia ekspozycyjna we wnętrzu jednego z budynków szedowych oraz wielkie oszklone drzwi do biblioteki. Po przeciwnej stronie znajduje się hol wejściowy Muzeum w całej swojej rozciągłości oraz księgarnia i  nasza kawiarnia.

kawiarnia

Muzeum

Jest to budynek rozproszony, niemonolityczny, o którego istocie stanowi harmonijne współistnienie kilku elementów, takich jak: potrzeba dobrej widoczności, uzupełnianie się pod względem estetycznym i funkcjonalnym z istniejącymi budynkami (tak by nie kłócił się pod względem wysokości z zabudową, która istniała tu wcześniej, lecz prowadził z nią dialog). Takim dominującym elementem wspólnym jest właśnie dach szedowy.

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie fot. R.Sosin

Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie fot. R.Sosin

Nowy budynek sytuuje się na dwóch poziomach: parter (wysokość 390 cm) i część podziemna (wysokość pomiędzy 450 a 600 cm), posiada strukturę i instalacje niezależne od istniejących budynków (ze względu na stabilność  i bezpieczeństwo).

Główna fasada, po stronie południowej, zdominowana jest przez częściowo przeszkloną ścianę, tak by polepszyć wydajność energetyczną budynku w miesiącach zimowych oraz uczynić obiekt zachęcającym i atrakcyjnym.

Główne pokrycie dachowe nowych pawilonów składa się z elementów metalowych siatkowych, wspierających tytanowo-cynkową warstwę izolacyjną, lekką, a jednocześnie wytrzymałą, wpisującą  się w istniejące wcześniej pokrycia dachowe.

Dach pozostałych części został wykonany z betonu i ze stali. Zastosowano tu intensywne oświetlenie, aby umożliwić jak największą elastyczność przestrzeni wewnętrznych, przy jednoczesnej redukcji pilastrów.

Już z zewnątrz wyczuwa się charakter całości budynku, podkreślony wielką przegrodą wykonaną z eternitu antracytowego, która ciągnie się, niczym sygnał, począwszy od placyku wejściowego, aby następnie przebić się do wnętrza przestrzeni muzealnej przez drzwi południowe.

Betonowa płaszczyzna „muru południowego”, surowa, przemysłowa, wysoka na 10 metrów, jest wyznacznikiem i punktem wspólnym pomiędzy ulicą a wewnętrznymi przejściami i pawilonami ekspozycyjnymi, które przebiegają wewnątrz kompleksu.

Funkcje dodatkowe

Przechowywanie dzieł jest z pewnością jednym z ważniejszych zadań Muzeum. Umiejscowienie magazynu, ze względu na konieczność zapewnienia dobrego dostępu do niego, zostało przewidziane w pobliżu muru południowego, przy którym zaprojektowano obszerną otwartą przestrzeń podkreślającą jego monumentalność.

Miejsce to w określonych momentach odgrywa rolę tymczasowego parkingu dla wielkich pojazdów przewożących dzieła. W sąsiedztwie tego placyku, na parterze, znajduje się połączona z salami wystawowymi hala magazynowa o powierzchni 270 m2 z bezpośrednim (i chronionym) wyjściem na zewnątrz.

Pozostałe 500 m2 magazynu znajduje się w części podziemnej, bezpośrednio poniżej, połączone schodami i wielkowymiarowymi dźwigami, obsługującymi także sale podziemne.

2014-08-17_2020

Obszerna sala, posiadająca wejście od strony „promenady” i drugiego „placyku”, rozciąga się także na całej długości placu południowego i stanowi rodzaj filtru – istotnej i elastycznej przegrody pomiędzy znajdującymi się tu powiązanymi, a jednocześnie autonomicznymi przestrzeniami, takimi jak: recepcja, szatnia, sala audiowizualna, księgarnia, kawiarnia.

Część administracyjna znajduje się na poziomie +1, przy salach ekspozycyjnych oraz w budynku B.

Nagrody dla obiektu „Muzeum Sztuki Współczesnej”:

  • Polska: MOCAK laureatem konkursu Polska Pięknieje – nagroda główna w kategorii „Rewitalizacja” 2013

Celem konkursu „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich” jest wyłonienie i nagrodzenie najlepszych przedsięwzięć  współfinansowanych z Funduszy Europejskich w obszarze turystyki, infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, zagospodarowania przestrzeni publicznej oraz rewitalizacji. Nagrody główne przyznawane są w 7 kategoriach. Projekt „Utworzenie Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie” został laureatem w kategorii „Rewitalizacja”.

  • Hiszpania, Barcelona: European Union Prize for Contemporary Architecture. Mies van der Rohe Award 2013 (Nominacja Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie do nagrody imienia Miesa van der Rohe dla architektury europejskiej 2013)

Nagroda jest przyznawana architektom za wybitne realizacje. Muzeum zostało nominowane za szacunek dla kontekstu miejsca oraz zastałej charakterystycznej formy dachu szedowego byłej fabryki Schindlera.

  • Chiny, Shenzhen: International Space Design Award IDEA-TOPS 2012

Nagroda dla Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie za najlepszy projekt przestrzeni wystawienniczej. Nagroda „The Idea-Tops Award” to przegląd projektów o zasięgu globalnym. Wręczenie nagród ma na celu stworzenie  najbardziej przemyślanej i wpływowej nagrody na całym świecie w dziedzinie dizajnu oraz odkrycie i nagradzanie najlepszych projektantów i projekty.

  • Polska, SARP Warszawa: Nagroda „Platynowe Wiertło”. 2012

Wyróżnienie w konkursie Platynowe Wiertło 2011 za projekt Muzeum Sztuki Współczesnej nagrodzony Srebrnym Wiertłem w kategorii Budownictwo Użyteczności Publicznej.

  • Włochy, Padwa: Nagroda „Barbra Cappochin” 2011

Międzynarodowe wyróżnienie honorowe „Barbra Cappochin” dla dla jednego z 40 najlepszych projektów roku 2010 przyznane w ramach V Międzynarodowe biennale architektury „BARBARA CAPPOCHIN”, Włochy, Padwa, 26.10.2011-12.02.2012.

  • Belgia, Bruksela: Philippe Rotthier European Prize of Architecture 2011 (europejska nagroda architektoniczna im. Philippe’a Rotthier 2011)

Projekt Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie został wyróżniony przez jury konkursu o Philippe Rotthier 2011 – „Czas renowacji” za transformację byłej fabryki Schindlea w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie.

  • Włochy, Vicenza – Palazzo Barbarabo: Nagroda DEDALO MINOSE 2011 (VIII edycja 2010/2011)
  • Międzynarodowa nagroda dla Jacka Majchrowskiego Prezydenta Krakowa za zlecenie wykonania budynku Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, w którym połączono sztukę współczesną z terenem byłej Fabryki Schindlera, zwracając w ten sposób miastu i narodowi obiekt pełen znaczeń, wspomnień i zapewniając mu przyszłość poprzez projekt podkreślający wartość miejsca.

Źródła: http://www.mocak.pl/