Tuż obo Mocak Cafe mieści się słynna fabryka „Emalia” Oskara Schindlera.

W 2005 roku Gmina Miejska Kraków wykupiła niegdysiejszą fabrykę „Emalia” należącą w czasie wojny do Oskara Schindlera, która stała się częścią Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, założone w 1899 r., należy do najstarszych polskich muzeów.  Gromadzi obiekty z zakresu kultury materialnej, dziejów politycznych i gospodarczych, sztuki oraz tradycji i zwyczajów mieszkańców Krakowa od czasów najdawniejszych do dziś. Jest placówką wielooddziałową. Każdy z czternastu oddziałów prezentuje inny fragment dziejów Krakowa.

Muzeum jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, przyznanych m.in. przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Polską Organizację Turystyczną, Krakowską Izbę Turystyczną oraz polskie i zagraniczne stowarzyszenia. W 2012 r. znalazło się na liście Diamentów „Forbesa”.

(Więcej o historii MHMK znajdziecie tu: https://www.mhk.pl/misja-i-historia)

 

W czerwcu 2010 r., przy ulicy Lipowej 4, w dawnej Niemieckiej Fabryce Wyrobów Emaliowanych, której właścicielem w czasie II wojny światowej był Oskar Schindler, otwarty został oddział Fabryka Emalia Oskara Schindlera z stałą wystawę „Kraków – czas okupacji 1939-1945”, która otrzymała nagrodę za najlepszą wystawę historyczną w Polsce w konkursie „Sybilla 2010”. Miesięcznie odwiedza ją 15-20 tys. turystów z całego świata.

Oskar Schindler

Schindler urodził się w Zwittau w Austro-Węgrzech, obecnie Svitavy w Czechach, w zamożnej rodzinie kupieckiej. Rodzina poniosła duże straty w czasie kryzysu ekonomicznego w latach 30.

 W 1928 ożenił się z Emilie Pelzl, małżeństwo nie miało dzieci. Schindler został przedstawicielem handlowym jednego z zakładów przemysłowych w Brnie. W 1935 przystąpił do Partii Sudeckoniemieckiej (SdP), nieco później został członkiem Abwehry-wywiadu i kontrwywiadu niemieckich sił zbrojnych. Za tę działalność został aresztowany przez władze czechosłowackie w 1938, zwolniono go z więzienia po aneksji Kraju Sudetów przez III Rzeszę, wstąpił wówczas do NSDAP.

Po inwazji niemieckiej na Polskę był jednym z wielu przedsiębiorców, którzy szukali zysków na nowych terytoriach. Schindler przejął za niewielkie pieniądze Pierwszą Małopolską Fabrykę Naczyń Emaliowanych i Wyrobów Blaszanych „Rekord” w Krakowie, na Podgórzu, którą przemianował na Deutsche Emaillewarenfabrik (Niemiecka Fabryka Wyrobów Emaliowanych), produkując początkowo naczynia emaliowane, a potem amunicję.

Do pracy pozyskał około 1300 żydowskich robotników, którzy wykonywali tam niewolniczą pracę. Początkowo ochrona robotników była prawdopodobnie motywowana chęcią pomnożenia zysków, ale potem Schindler zapoczątkował aktywną opiekę nad pracownikami, utrzymując np. że wykwalifikowani robotnicy są niezbędni dla pracy fabryki, zaś próba zaszkodzenia im spowoduje wniesienie przez niego żądania o odszkodowanie od niemieckiego rządu.

Punktem zwrotnym był początek likwidacji krakowskiego getta w 1942 roku.

Niemieccy żołnierze przetransportowali Żydów do obozu pracy przymusowej w Płaszowie (obóz koncentracyjny od 1944 roku), zabijając wielu tych, którzy usiłowali się ukryć w swoich domach.

Wykorzystując swoje umiejętności negocjacyjne i dając łapówki, postanowił ocalić swoich pracowników, których zwano Schindlerjuden (Żydzi Schindlera).

Z komendantem obozu Amonem Göthem zawarł umowę o przeniesieniu 900 Żydów do przylegającego do fabryki podobozu, gdzie byliby mniej narażeni na szykany i rabunek ze strony strażników obozu głównego.

Gdy pod koniec wojny Armia Czerwona zbliżała się do Krakowa, niemieckie obozy zostały zlikwidowane, a ich więźniowie w większości zgładzeni. Schindlerowi udało się w październiku 1944 roku przenieść 1200 „pracowników” do fabryki w Brünnlitz w Okręgu Rzeszy Kraj Sudetów (dzisiaj Brněnec w Czechach), a gdy transport został po drodze skierowany do obozu w Auschwitz-Birkenau, zdołał ich stamtąd wydostać.

Brünnlitz zostało wyzwolone w maju 1945 roku.

Pod koniec wojny Schindler wyemigrował do Argentyny, gdzie jednak zbankrutował i skąd w 1958 zdecydował się powrócić do Niemiec, prowadząc kolejno szereg nieudanych przedsięwzięć. W tym okresie jeździł też do Izraela, gdzie spotykał się ze swoimi dawnymi podopiecznymi.

Zmarł w Hildesheim, wskutek niewydolności wątroby. Zgodnie ze swoim życzeniem został pochowany na katolickim cmentarzu na górze Syjon w Jerozolimie. Przed pochówkiem trumnę z ciałem poniesiono ulicami Jerozolimy. Jego grób jest od wielu lat miejscem pielgrzymek uratowanych przez niego Żydów i ich rodzin.

W roku 1962 Oskar Schindler zasadził drzewo w Gaju Sprawiedliwych, a w 1993 Instytut Yad Vashem uhonorował go „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Historię Schindlera opisał w swojej powieści Schindler’s Ark (Arka Schindlera) australijski powieściopisarz Thomas Keneally.

Steven Spielberg wyreżyserował na jej podstawie film Lista Schindlera (Schindler’s List), nakręcony w dużej mierze w Polsce, na miejscu zdarzeń, z udziałem polskich aktorów i licznych statystów.

Wystawa „Kraków – czas okupacji 1939–1945”

Wystawa mieści się w dawnym budynku administracyjnym Fabryki Emalia Oskara Schindlera przy ul. Lipowej 4.

Honorowy patronat nad wystawą objęli: Ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner, Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Michael H. Gerdts, Konsul Generalny USA w Krakowie Allen Greenberg oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.

CENTRUM OBSŁUGI ZWIEDZAJĄCYCH – Informacja i sprzedaż biletów

Godziny otwarcia:
10:00 – 19:00